Błonia Krakowskie - to łąka o powierzchni około 48 ha, położona w centrum miasta Krakowa.
Obecne Błonia mają kształt nieregularnego czworoboku, ograniczonego korytem rzeki Rudawy i trzema ulicami:
Aleją 3-go Maja, Aleją Focha oraz ulicą Piastowską.
Ta łąka, która większości Polaków kojarzy się jako miejsce spotkań papieża Jana Pawła II z wiernymi,
w swoim obecnym kształcie jest tylko fragmentem dawnych łąk, rozlewisk i bagien jakie roztaczały się między korytami
Wisły i Rudawy.
Początkowo teren ten należał do zakonu Norbertanek, które jednak w 1366 roku dokonały wymiany ówczesnych pastwisk
(wtedy jeszcze nie używano nazwy Błonia) na kamienicę przy ulicy Floriańskiej. Niedługo po tym fakcie nieruchomość
norbertanek spłonęła, a zakonnice zaczęły kwestionować umowę z miastem, spór o pastwiska siostry toczyły przez
bardzo długi okres czasu z marnym dla siebie skutkiem.
Z roku 1402 pochodzi pierwsza wzmianka, która wymienia pastwiska miejskie jako "Blone".
Kiedyś obszar Błoń ograniczony był podkrakowskimi wsiami (stanowiącymi obecnie części miasta):
Łobzowem, Kawiorami, Bronowicami, Chełmem, Zwierzyńcem, z biegiem lat, stuleci, obszar ten stawał
się coraz mniejszy.
Nie należy wyobrażać sobie dawnych Błoń jako równiny z koszoną kilka razy w roku trawą jak to ma miejsce obecnie -
był to teren podmokły, bagienny przez który wiło się koryto Rudawy. Od drugiej połowy XVIII wieku podejmowano próby
melioracji bagien i uporządkowania terenu, jednocześnie sukcesywnie malało gospodarcze znaczenie Błoń. W XIX wieku
łąki zaczęły być wykorzystywane jako miejsce parad i przeglądów wojskowych, a w drugiej połowie tegoż stulecia,
wydzierżawiono znaczną ich część Austriakom, którzy wykorzystywali je do ćwiczeń i parad swoich żołnierzy.
W roku 1887 miała tu miejsce wystawa przemysłowo-rolnicza, na terenie wystawy z inicjatywy dr Henryka Jordana,
utworzono park rekreacyjny, nazwany później imieniem założyciela.
W XX wieku Błonia były miejscem świętowania rocznicowych obchodów: 500-lecia bitwy pod Grunwaldem, 250-lecia odsieczy
wiedeńskiej.
W miejscu gdzie dziś znajduje się osiedle Cichy Kącik i zrujnowane baseny pływackie, na początku XX wieku istniał tor
wyścigów konnych - to z tego miejsce po raz pierwszy na krakowskie niebo wzniósł się samolot.
Wielokrotnie pojawiały sie plany zabudowania pozostałego obszaru Błoń - ostatnie stworzyli naziści, którzy zamierzali
wznieść tutaj reprezentacyjne budynki rządowe. Ich zamierzania pozostały jedynie w sferze planów, a obecne Błonia
wpisane są do rejestru zabytków Krakowa i podlegają całkowitemu zakazowi zabudowy.
[Ostatnia modyfikacja: 15.VII.2009, 10.XI.2008]
źródło:
- Adamczewski J., 1992, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, s. 28-29.
- praca zbiorowa, 2000, Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa - Kraków, s. 71.
- Rożek M., 2006, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM Kraków, s. 519-521.
|